4 Bước ra quyết định khôn ngoan

Có một điều mà bất kỳ ai cũng phải làm mỗi ngày – nhưng ít ai học cách làm nó cho đúng. Đó là: Ra quyết định.

Chúng ta ra quyết định trong mọi tình huống, từ việc chọn món ăn đến những quyết định quan trọng trong sự nghiệp và cuộc sống. Những quyết định mà bạn đưa ra có thể thay đổi hoàn toàn tương lai của bạn, nhưng cũng có thể là những sai lầm khiến bạn phải hối tiếc. Vì vậy, có một điều mà tôi tin chắc rằng chúng ta cần phải học cách thực hiện – đó là ra quyết định một cách sáng suốt và không hối tiếc.

Hãy thử nghĩ xem, có bao giờ bạn cảm thấy bối rối khi đứng trước quá nhiều sự lựa chọn? Chọn ngành nào? Làm nghề gì? Có nên bắt đầu lại không? Khi có quá nhiều sự lựa chọn, chúng ta lại dễ bị rối trí và khó đưa ra quyết định đúng đắn. Bạn càng có nhiều thông tin, càng nghĩ nhiều về quyết định của mình, bạn càng dễ gặp phải tình trạng “suy nghĩ quá nhiều”.

Vậy làm sao để bạn có thể đưa ra những quyết định khiến mình không phải hối tiếc? Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ với bạn 4 bước ra quyết định mà tôi đã học được từ những người đưa ra hàng ngàn quyết định mỗi năm – những người mà mỗi lựa chọn có thể ảnh hưởng đến cả một tập thể, thậm chí là cả một quốc gia. Họ chính là những người có khả năng đưa ra quyết định chính xác trong những tình huống khó khăn nhất, và tôi tin rằng những chiến lược này sẽ giúp bạn cũng làm như vậy.

4 Bước ra quyết định khôn ngoan

Bước 1: Phân biệt điều cấp bách và điều quan trọng

Khi phải ra quyết định, chúng ta dễ mắc phải sai lầm là ưu tiên những công việc cấp bách nhưng không thực sự quan trọng. Có những việc phải làm ngay lập tức, nhưng chúng có thực sự ảnh hưởng lâu dài đến cuộc đời bạn không?

Chúng ta đều biết rằng trong cuộc sống, không phải lúc nào mọi việc cũng suôn sẻ. Những tình huống khẩn cấp xảy ra liên tục – một cuộc gọi, một email, một công việc cần phải hoàn thành ngay lập tức. Tuy nhiên, những quyết định lớn như chọn ngành nghề, thay đổi công việc hay quyết định cuộc sống gia đình sẽ có ảnh hưởng lâu dài hơn rất nhiều.

Hãy dành tám mươi phần trăm năng lượng của bạn cho những quyết định ảnh hưởng lâu dài đến cuộc đời – chẳng hạn như chọn ngành, chọn người đồng hành, chọn môi trường để học hỏi và phát triển. Những quyết định này có thể sẽ không cần phải giải quyết ngay lập tức, nhưng chúng lại có khả năng thay đổi cả quỹ đạo cuộc đời bạn.

Khi bạn học cách ưu tiên điều quan trọng thay vì điều khẩn cấp, bạn đang dần chuyển từ phản ứng bị động sang hành động có chiến lược. Đó là lúc bạn bắt đầu sống theo định hướng, chứ không phải chạy theo áp lực.

Bằng cách phân biệt rõ ràng giữa những điều cấp bách và những điều quan trọng, bạn sẽ tập trung vào những quyết định có giá trị lâu dài. Những quyết định như vậy có thể đòi hỏi thời gian, sự suy nghĩ cẩn thận và không vội vàng. Nhưng nếu bạn làm đúng, bạn sẽ không phải hối tiếc về những bước đi quan trọng đó.

Bước 2: Phân tích SWOT cá nhân

Trước mỗi quyết định lớn, bạn cần phải dừng lại và dành thời gian tự phân tích chính mình. Điểm mạnh của mình là gì? Mình đang thiếu kỹ năng nào? Cơ hội nào đang mở ra? Và thách thức nào đang chờ phía trước?

Có thể bạn sẽ nghĩ rằng việc phân tích này chỉ áp dụng cho các nhà quản lý doanh nghiệp. Nhưng thực tế, phân tích SWOT là một công cụ cực kỳ hữu ích mà tất cả chúng ta đều có thể áp dụng vào đời sống cá nhân.

Hãy thử nhìn lại chính mình và xem xét những điểm mạnh của bạn. Có phải bạn là người sáng tạo? Hay bạn có khả năng lãnh đạo tuyệt vời? Những điểm mạnh này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn về công việc hoặc mục tiêu trong tương lai. Tuy nhiên, đừng quên xem xét những điểm yếu của bản thân. Có phải bạn đang thiếu kỹ năng cần thiết để thực hiện quyết định đó? Hay bạn có thể cải thiện một số lĩnh vực để làm tốt hơn?

Khi bạn viết SWOT ra giấy thay vì chỉ nghĩ trong đầu, bạn sẽ nhìn rõ hơn những yếu tố mình cần cải thiện, đồng thời tránh được sự mơ hồ khiến quyết định trở nên cảm tính. Viết xuống cũng giúp bạn dễ chia sẻ với người đáng tin cậy để nhận thêm góc nhìn khách quan.

Ngoài ra, hãy nhìn vào những cơ hội bạn có. Điều này không chỉ liên quan đến cơ hội nghề nghiệp mà còn là cơ hội học hỏi, cơ hội kết nối với những người có ảnh hưởng và cơ hội để phát triển. Đừng quên nhận ra những thách thức mà bạn phải đối mặt. Những thách thức này có thể là những rào cản khó khăn, nhưng nếu bạn xác định rõ chúng từ đầu, bạn sẽ chuẩn bị tốt hơn để đối phó với chúng.

Những người đưa ra quyết định tốt nhất là những người hiểu rõ bản thân mình. Việc tự phân tích giúp bạn tự tin hơn trong quyết định của mình và không phải hối tiếc về lựa chọn mà mình đã làm.

Bước 3: Hình dung ba viễn cảnh

Một trong những sai lầm mà nhiều người mắc phải khi ra quyết định là họ chỉ nghĩ đến một kết quả tốt đẹp và hiếm khi chuẩn bị tâm lý cho những tình huống xấu hơn.

Hãy dành ít phút để tưởng tượng ba viễn cảnh sau:

Nếu mọi thứ suôn sẻ, kết quả tốt nhất sẽ là gì?

Nếu có vài khó khăn phát sinh, mình sẽ đối mặt ra sao?

Và nếu mọi thứ đổ bể hoàn toàn – thì hậu quả tệ nhất là gì?

Việc hình dung này không chỉ giúp bạn chủ động về mặt tâm lý, mà còn khiến bạn lên kế hoạch hành động kỹ lưỡng hơn. Với mỗi viễn cảnh, bạn có thể liệt kê ra những bước ứng phó cụ thể – giống như việc lập trước kịch bản cho một bộ phim, nơi bạn luôn có phương án B để quay trở lại.

Hình dung ba viễn cảnh này giúp bạn chuẩn bị tinh thần cho tất cả các kịch bản, thay vì chỉ mong đợi một kết quả hoàn hảo. Khi bạn có một cái nhìn toàn diện về tất cả các tình huống có thể xảy ra, bạn sẽ không rơi vào trạng thái hoảng loạn khi mọi việc không như mong đợi.

Tâm thế quyết định chất lượng hành động. Nếu bạn chuẩn bị tinh thần trước cho những khó khăn, bạn sẽ tự tin và bình tĩnh đối mặt với chúng. Ngược lại, nếu bạn chỉ nghĩ về kết quả tốt mà không chuẩn bị cho những tình huống xấu, bạn sẽ dễ bị choáng ngợp và đưa ra những quyết định sai lầm khi gặp phải trở ngại.

Bước 4: Áp dụng quy tắc 10–10–10

Quy tắc này là một trong những phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong việc giúp bạn đưa ra quyết định mà không phải hối tiếc. Tự hỏi bản thân ba câu hỏi sau:

Mình sẽ cảm thấy thế nào về quyết định này sau mười phút?

Sau mười tháng?

Và sau mười năm nữa?

Quy tắc 10–10–10 buộc bạn thoát khỏi những cảm xúc ngắn hạn, đặt mình vào dòng thời gian dài hạn để đánh giá tác động thực sự của quyết định. Nó giống như một chiếc kính viễn vọng – càng nhìn xa, bạn càng tránh được những sai lầm nhỏ mà hiện tại dễ phóng đại.

Việc nhìn lại quyết định từ ba góc độ khác nhau sẽ giúp bạn tránh những cảm xúc nóng vội của hiện tại. Những gì khiến bạn lo lắng hôm nay – có thể sẽ trở thành động lực hoặc chỉ là những điều nhỏ nhặt mà bạn không bao giờ nhớ đến nếu nhìn từ tương lai đủ xa.

Người trưởng thành là người có khả năng nhìn xa hơn cảm xúc hiện tại của chính mình. Khi bạn có thể nhìn thấy bức tranh toàn cảnh của cuộc sống, bạn sẽ biết cách đưa ra những quyết định mà không hối tiếc, vì bạn hiểu rằng những sự lựa chọn này không chỉ ảnh hưởng đến hiện tại mà còn đến tương lai của bạn.

Tổng kết: Sự trưởng thành đến từ hành động

Tri thức chỉ thực sự trở thành sức mạnh – khi bạn bắt đầu áp dụng. Việc ra quyết định không chỉ dựa vào việc bạn có biết nhiều lý thuyết hay không, mà là việc bạn thực sự hành động. Những bước ra quyết định mà tôi chia sẻ hôm nay sẽ chỉ có giá trị khi bạn dám thực hiện hành động đầu tiên trong 24 giờ tới.

Hãy chọn một quyết định bạn đang do dự và áp dụng đủ 4 bước này. Hãy làm ngay một hành động đầu tiên để đưa bạn tiến gần hơn đến mục tiêu. Nhớ rằng, thành công không chờ đợi ai – nó chỉ đến với những người dám bắt đầu.

Và nếu bạn thấy những điều này hữu ích, đừng quên bấm Like, để lại bình luận và Đăng ký kênh. Mỗi tuần, tôi sẽ chia sẻ thêm nhiều chiến lược giúp bạn phát triển tư duy, rèn luyện bản lĩnh, và đưa ra những quyết định đúng đắn trong cuộc sống cá nhân và sự nghiệp.

Hãy hành động ngay hôm nay – bởi lẽ quyết định bạn đưa ra hôm nay, sẽ là tương lai mà bạn sống ngày mai.